Asi Çevre Vizyon Planı Türkiye'de Bir İlk
Asi Nehri Havzası, Samandağ kıyıları ve deprem bölgesinde doğayı koruyarak afetlere dayanıklı bir gelecek inşa etme amacıyla bir sivil girişim oluşturuldu ve Asi Çevre Vizyon Planı hazırlandı.
Türkiye’de bir ilk olan sivil çevre vizyon planı Asi Çevre Vizyon Planı hazırlandı. Asi Nehri Havzası, Samandağ kıyıları ve deprem bölgesinde doğayı koruyarak afetlere dayanıklı bir gelecek inşa etme amacıyla bir sivil girişim oluşturuldu.
Antakya Çevre Koruma Derneği öncülüğünde; Dünya Mirası Adalar Ekoloji ve Kültür Derneği ve ASIST (Asi - İstanbul Sivil Toplum İnisiyatifi) ortaklığında hayata geçirilen bu girişim, Turquoise Coast Environment Fund–Turkey, Conservation Collective, Turkish Philanthropy Funds, Turkey Mozaik Foundation ve Sivil Toplum için Destek Vakfı tarafından da destekleniyor.
Antakya Çevre Koruma Derneği Başkanı Nilgün Karasu, Hidrolog ve Şehir Plancı Sera Tolgay, Kent Antropoloğu ve Film Yönetmeni Aysim Türkmen, Dünya Mirası Adalar Ekoloji ve Kültür Derneği Başkanı Derya Tolgay tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;
''6 Şubat depreminin ardından yaşanan büyük yıkım hepimize şunu net biçimde gösterdi: Afetler kaçınılmaz olabilir; ancak yıkımın boyutu plansızlıktan kaynaklanır. Deprem değil, plansızlık öldürür.
Tam da bu gerçekten hareketle, Türkiye’de bir ilke imza atıldı. Bilimin ve yerelin rehberliğinde, sivil bir girişim tarafından hazırlanan Asi Çevre Vizyon Planı, güvenli, adil ve doğayla uyumlu bir yaşamı yeniden inşa etmenin yolunu ortaya koyuyor. Bu plan yalnızca yolları ve yapıları değil, yaşanabilir bir hayatı yeniden inşa etmeyi hedefleyen bir başlangıçtır. Bilim insanları, yerel halk, hukukçular ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte; haritalar, çevresel analizler ve ekolojik
hassasiyet temelinde hazırlanmıştır.
Asi Çevre Vizyon Planı, tamamlanmış bir belge değil; tıpkı doğa gibi yaşayan, gelişen ve dönüşen bir yapıya sahiptir. İklim krizine ve olası afetlere karşı sürekli yenilenerek uyum sağlamayı hedefleyen bu plan, doğanın döngüsüne eşlik eden bütüncül bir vizyon sunar.
Asi Nehri Havzası’nın doğal mirasını koruyarak yeniden yapılanmayı mümkün kılan bu kapsamlı çalışma, hem Türkiye’de hem dünyada örnek oluşturabilecek niteliktedir.'' denildi.
Antakya Çevre Koruma Derneği Başkanı Nilgün Karasu; “34 yıllık aktif olarak çevre mücadeleleri veren bir derneğiz ve bu süreç içerisinde bize çok görev düştü. Asrın felaketini yaşadık ama bunun yanında asrın ekolojik yıkımını da yaşadık. Depremde büyük yıkım oldu, şehir kurulurken mutlaka bir çevre vizyon planına ihtiyaç var. Bu sivil çevre vizyon planı bir ilk olarak Türkiye'de örnek olacak.”
Hidrolog ve Şehir Plancısı Sera Tolgay; “Depremler bize hatırlatıyor: Suyun değdiği yerler, yapılaşmadan çok korunması gereken, doğaya geri bırakmamız gereken yerlerdir. Nehir yatakları, sulak alanlar ve sucul ekosistemler, zeminin en kırılgan ve yapılaşmanın en elverişsiz olduğu alanlardır; ama aynı zamanda
biyoçeşitliliğin de en zengin olduğu yaşam alanlarıdır. Bu topraklar yalnızca insanlar için değil; gökyüzünde süzülen göçmen kuşlar, kumlarında açan
narin kum zambakları, dağlarında özgürce dolaşan ceylanlar (Gazella gazella), denizinde yuva yapan yeşil deniz kaplumbağaları (Chelonia mydas) ve Asi nehrinin kollarında yaşayan nesli tükenmekte olan sarı benekli kaplumbağalar (Emys orbicularis) için de bir evdir.” Asi Havzası için bu yol haritasına ihtiyacımız var—depremden sonra havası solunabilir, suyu içilebilir, toprakları verimli, canlıları ile bir arada yaşayan, afetlere karşı dirençli bir Asi hayal ediyoruz.”
Kent Antropoloğu ve Film Yönetmeni Aysim Türkmen; “Asi Nehri Havzası, Akdeniz ile Ortadoğu iklim ve kültürlerinin birbirine değdiği eşsiz bir alan. Ancak nehir ve etrafındaki zengin birikimlere sırt çevrilmiş adeta. Dünya tarihinde çok önemli yer tutan bu havza gözlerden uzakta kalmış bir halde yaşam savaşı veriyor. Depremden bile daha acımasız tehditlerle karşı karşıya. 150 tane taş ocağı havzada yaşamaya çalışan insan, zeytin ağacı, inek, balık demeden, binlerce çeşit varlığa tozdan göz açtırmıyor. Zeytinlikler buldozerlerle sökülüyor. Deniz kaplumbağalarının yuvaladığı kumsallarda parklar, ışıklı gezi yolları yapılıyor. Göçmen kuşların dinlenme alanlarında yollar açılıyor, soyları tükenmekte olan kuş türleri avlanılıyor. Asi Çevre Vizyon Planı, bu eşsiz coğrafyada devam eden ama fark edilmeyen yaşam savaşına “lütfen bakın” diyor. “Hala geri döndürebilecek fırsatları kaçırmayalım” diyor. Birlikte yola çıkıp
Vizyon Planı’nı Çevre Planı’na ve planları herkesin sahiplendiği Çevre Politikaları’na çevirmeye çağırıyor.
Dünya Mirası Adalar Ekoloji ve Kültür Derneği Başkanı Derya Tolgay; “Asi boyunca tanık olduklarım bana bir kez daha gösterdi ki insanlar sadece hayatta kalmak değil, yaşadıkları yere dair söz sahibi olmak istiyor. Asi Çevre Vizyon Planını ben bir İstanbullu olarak, İstanbul’a da taşımak, Hatay ve İstanbul’un ortak kırılganlıkları kadar ortak iyileşme gücünü de anlatılmasını, deneyimlerin paylaşılmasını isterim. Bu çalışma ancak kamu otoritesinin de sivil toplumla el ele vermesiyle gerçek dönüşümlere ulaşabilir.”