TMO Kırmızı Mercimek Alım Fiyatını Bir An Önce Açıklamalıdır

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TMO tarafından kırmızı mercimek alım fiyatının henüz açıklanmaması ile ilgili eleştirilerde bulundu.

Milletvekili Sarıbal yaptığı açıklamalarda şu ifadeleri kullandı; ”Yemeklik tane baklagillerin, birçok azgelişmiş ülkede düşük gelirli
insanların gıda sorununun çözümünde önemli bir yeri bulunmaktadır. Bunlar içerisinde mercimek, içerdiği yüksek protein, vitamin ve
minerallerden dolayı insanların beslenmesinde büyük öneme sahiptir. Mercimek Türkiye’de de pek çok ailenin günlük tüketimlerinde
muhtelif şekillerde yer almaktadır. Dünyada en kaliteli ve lezzetli mercimek Türkiye’de üretilmektedir. Yapılan araştırmalara göre,
Türkiye’de yetiştirilen mercimeklerde Kanada mercimeklerinden iki kat daha fazla demir bulunmaktadır.

FAO’nun yayınladığı son verilere göre Türkiye mercimek üretiminde Kanada, Hindistan ve Avustralya’nın ardından dünyada dördüncü
sırada yer almaktadır. Bu ülkeler yaklaşık 5,6 milyon tonluk dünya mercimek üretiminin yüzde 75’ini karşılamaktadır. Üretiminin yüzde 80’i kuru tarım alanlarında yapılmakta olan kırmızı mercimek, ağırlıklı olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, yeşil mercimek ise İç Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilmektedir. 2022 yılında 400 bin tonluk kırmızı mercimek üretiminin yüzde 36’sı Şanlıurfa,
yüzde 33’ü ise Diyarbakır illerinde gerçekleştirilmiştir. TÜİK, 2023 yılında da üretimin geçen yıl olduğu gibi 400 bin ton olarak
gerçekleşeceğini tahmin etmiştir.

AKP’nin 21 yıllık iktidarında (2003-2023) yıllık kırmızı mercimek üretimi ortalaması 380 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Oysa AKP
iktidarından önceki 21 yılda (1982-2002) bu miktar 520 bin tondur. Bu iki dönem arasında üretimde yüzde 27’lik bir azalma olmuştur. Bu
arada 1982 yılında nüfusun 46,7 milyon, 2023’te ise tahmini 86,4 milyon kişi olduğunu; 40 yılda nüfus artışının yüzde 85’i bulduğunu
hatırlatmak gerekir. AKP’nin 21 yıllık iktidarında mercimek ithalatında rekorlar kırılmış; yapılan toplam 6,1 milyon ton ithalat karşılığında 4,1 milyar dolar ödenmiştir. Öte yandan 2022 yılının tamamında 509 bin ton olan mercimek ithalatı 2023 yılın ilk beş ayında (Ocak-Mayıs) 447 bin tona ulaşmıştır.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2022 yılı kabuklu kırmızı mercimek alım fiyatını 5 Temmuz 2022 tarihinde ton başına 14 bin TL olarak
belirlemiş, 17 Ağustos 2022 tarihinde ton başına 15 bin TL olarak güncellemişti. Bu yıl kuru tarım alanlarında kırmızı mercimek hasadına Mayıs ayının ilk haftasında başlanmış olup; ürünün yaklaşık yüzde 70’i hasat edilmiştir. Halen piyasada en kaliteli kırmızı mercimek fiyatı ton başına 13-14 bin TL civarında düşmüş olup, bu fiyat 2022 yılı seviyelerinde olup, çiftçi maliyetinin oldukça altındadır.
 Kamunun fiyatlara müdahale etmemesi halinde mercimek üreticilerinin önümüzdeki sezon başka ürünlere kayması ve ithalat
bağımlılığının daha da artması riski bulunmaktadır. Çiftçilerimizin alım fiyatı beklentileri ton başına 21-22 bin TL civarındadır. TMO, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Tarımsal girdi fiyat endeksindeki artışların yıllık yüzde 40 olduğu gerçeğini dikkate alarak, çiftçilerimizin mağdur olmaması için kırmızı mercimek alım fiyatını bir an önce açıklamalıdır.”