Küresel Gıda Sektörüne ”Made in Türkiye” Damgası

Türkiye ihracatının en önemli kalemlerinden olan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve
mamulleri sektörünün 2023 yılı ihracatı geçen yıla oranla yüzde 8 artışla 12,5 milyar
dolara ulaştı. İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları
Birliği (İHBİR) ise yılı yüzde 14 oranında artış ile 3,6 milyar dolarlık ihracatla
tamamladı. 2023 yılında yaşanan deprem, küresel gıda enflasyonu ve korumacılık
kararlarına rağmen yılı rekor bir artışla tamamladıklarını vurgulayan İHBİR Yönetim
Kurulu Başkanı Kazım Taycı; 2024 yılında 14 milyar dolarlık ihracat hedefiyle Amerika
ve Afrika kıtası başta olmak üzere Uzak Doğu pazarlarına odaklanacaklarını belirtti.

2023 yılında ihracattaki artışın nedenlerini de sıralayan Taycı; iklim şartlarının iyi
olmasından dolayı oluşan yüksek rekolte, pazar çeşitliliği, Türkiye’nin coğrafi konumu
ve dünya pazarında işlenmiş tarım ürünlerinde ”Made in Türkiye”; imajının her geçen
gün gelişmesinin önemli olduğunu ifade etti.

2023’te 3,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar
ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı ve Yönetim
Kurulu Üyeleri’nin katıldığı toplantıda; 2023’te yapılan faaliyetler, 2024 hedefleri ve yeni yol
haritası paylaşıldı. Açıklanan rakamlara göre; Türkiye geneli hububat bakliyat yağlı tohumlar
ve mamulleri ihracatı geçen yıla oranla yüzde 8 artışla 12,5 milyar dolara ulaşırken, İstanbul
Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin (İHBİR) 12 aylık
ihracatı ise bir önceki yıla oranla yüzde 14 oranında artış ile 3,6 milyar dolar olarak
gerçekleşti.

‘YILI BÜYÜME İLE KAPATTIK’

Değirmencilik ile pastacılık ürünleri, Bitkisel yağlar, Yağlı tohumlar ve meyveler, Diğer gıda
müstahzarları, Şeker ve şeker mamulleri, Hububat ve bakliyat, Baharatlar, Kakaolu mamuller
alt sektörlerinin yer aldığı ve 2024 itibarıyla toplam üye sayısının 4 bin 728 e ulaştığı İstanbul
Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğinde (İHBİR) 2023 yılı
içerisinde; 3 milli katılım fuarı, 1 Info stant katılımı, 39 firma ziyareti, 11 farklı ülke ile 13
alım heyeti organizasyonu, 4 teknik eğitim programı, AYTOP ve Mega Center ihracat eğitim
seminerleri, Global Pulse Confederation Programı, Saha ziyaretleri programları, Aşure ve
makarna günü etkinlikleri çalışmalarına imza atıldı. Eksikler ve yaşanan sorunlarla ilgili
Ticaret ve Tarım Bakanlıkları ile yapılan görüşmelerde bazı sorunların çözüldüğünü,
bazılarının ise 2024 yılında çözüme kavuşturulacağını belirten Taycı, genel olarak Ticaret
Bakanlığı ile ihtiyaçlar doğrultusunda yapılan görüşmelerden hızlı dönüş aldıklarını belirtti.
2023 yılında otoritenin tarıma vermiş olduğu teşvik ve desteklerle birlikte, iklimin de verimli olmasından dolayı rekoltenin yüksek olduğu bir yıl geçirdiklerini
belirten Taycı, geçen yıl hem tarım ürünlerinde hem de işlenmiş ürünlerde yılı büyüme ile
kapattıklarını kaydetti.

İHRACATTA ARTIŞIN TEMEL SEBEPLERİ

2023 yılında ihracattaki artış nedenlerini sıralayan Taycı, “Birincisi iklim şartlarının iyi
olmasından dolayı yüksek rekolte, ikincisi pazar çeşitliliğimizin geniş olması, üçüncüsü
Türkiye’nin coğrafi konumu ve dördüncüsü ise son 15 yıllık periyotta özellikle işlenmiş tarım
ürünleri sektörümüzde Ar-ge yi, inovasyonu ve makina ekipmana yapılmış olan yatırımlar
sebebiyle dünya pazarında işlenmiş tarım ürünlerinde Made in Türkiye imajının her geçen
gün gelişmesi.” olarak ifade etti.

“TAHIL KORİDORU’NDAN 32,5 MİLYON TON TAHIL TAŞINDI”

Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna ile hem siyasi hem de ticari diyalog ilişkisi içinde olduğunu
ifade eden Taycı, her iki ülke ile hem ithalatın hem de ihracatın devam ettiğini belirtti.
Yaklaşık 32,5 milyon ton tahılın İstanbul Boğazları ve Türkiye’nin aracı olduğu tahıl koridoru
vasıtasıyla dünyaya ulaştırıldığını belirten Taycı, “Dünyaya bu ürünlere ulaşım ve aynı
zamanda uygun fiyatla ulaşım noktasında verilen çok büyük bir hizmetti. Birçok ülkenin
savaş sonrası uyguladığı ambargo sonrasında Rusya’nın önemli tedarik merkezlerinden bir
tanesi Türkiye oldu. Bu durum çok daha yeni iş imkanları ve fırsatlar yarattı. Türkiye'nin
yürütmekte olduğu diplomasi ve Türk insanının başarılı girişimleriyle önemli bir ticaret
fırsatına dönüştü.” ifadelerini kullandı.
Taycı özellikle iklim şartları ile rekoltenin yüksek olmasından kaynaklı mevcut pazarların
birçoğunda ihracat artışlarının göründüğünün altını çizdi.

“ÇALIŞACAK ELEMAN BULAMIYORUZ”

Türkiye’de bahsedilen yüzdelerde bir işsizlik sorununun olmadığını, iş beğenmezlik sorunun
olduğunu kaydeden Taycı, “Bugün, gıda şirketlerinde hem direkt tarımda hem de işlenmiş
tarım ürünlerinde baktığımız zaman çok ciddi bir çalışan sıkıntısı var. Buralarda her türlü
elemana ihtiyaç var ve çalışacak kişi bulamıyoruz. İnsanların çalışma beklentileri değişti
tulum, önlük giyerek iş yapmak istemiyorlar. Dolayısıyla istihdam ile ilgili açıklanan
yüzdelerin gerçekten realiteyi gösterdiğini düşünmüyoruz. Tam kapasite çalışamadığımız için
az ve verimsiz üretim gerçekleştiriyoruz.” dedi

“FİNANSA ULAŞILABİLİR FAKAT DOKUNULMAZ”

2023 yılında yaşanan başlıca sorunların arasında finansa ulaşım olduğunun altını çizen İHBİR
Başkanı Taycı, “Yılın ilk döneminde finansa ulaşım noktasında çok ciddi sıkıntılarımız vardı.
Son çeyreğe doğru bankalar kredi musluklarını gevşetmeye başladılar. Ancak, bu sefer de
faizlerle ilgili çok ciddi artışlar oldu. Yani, finansa ulaşılabilir fakat dokunulamaz hale geldi.
Sektörümüzün özellikle ihracata yönelik ciddi bir yatırım iştahı ve ihtiyacı var. Üretici ve
ihracatçıya yönelik bir takım cazip kredi şartlarının ve koşullarının oluşmasını temenni
ediyoruz. Uygun faizlerle, daha uzun vadelerle yatırım imkanlarının sağlanması bekliyoruz.”
dedi
OTORİTEDEN TEŞVİK VE DESTEK TALEBİ

Mevcut kur seviyesinin üretici ve ihracatçının en büyük
sorunlarından bir tanesi olduğunu vurgulayan Taycı, “Otoritenin şu anda uygulamakta olduğu
ekonomik kanunları, kuralları ve sıkı ekonomi politikasını, sayın bakanımız Mehmet
Şimşek’in yönetmekte olduğu politikaları da destekliyoruz. Şunu da belirtmemiz gerekiyor ki
kur, enflasyonun çok ciddi gerisinde kaldı. Artan mavi ve beyaz yaka ücretlerinden, diğer
genel giderlerden dolayı artan maliyetler karşısında ihracatta fiyat tutturmakta ciddi manada
zorlanıyoruz. Bu da bizim rekabetimizi ciddi anlamda düşürüyor. Bir taraftan da kurun
üzerindeki baskıyı da anlayabiliyoruz. Burada da enflasyonu yönetmek açısından verilen bir
mücadele var. Bizim en azından şöyle bir talebimiz var. ‘Üretici ve ihracatçıya, yapmış
olduğu ihracatın karşılığında gelen bedele yönelik özel bir kur uygulaması yapılabilir mi?’
‘Personel ücretleriyle ilgili birtakım ilave teşvikler verilebilir mi?’ SGK primlerinin
desteklenmesi veya kullanmakta olduğumuz enerji giderlerimizle ilgili destekler talep
ediyoruz. Yurt dışında mal satabilmemiz için daha rekabetçi olmamız gerekiyor. Enflasyon
oranından dolayı artan maliyetlerin fiyatlarımıza yansıması ve kurun, bunun çok altında
kalması nedeniyle yaşanan sıkıntılarımız var. İhracatta uzun yıllardan beri tutunmakta
olduğumuz pazarlarda raflardaki yerimizi kaptırmak istemiyoruz. Fakat, buralarda pazarı
korumak konusunda ciddi anlamda zorlanıyoruz. Hatta karlılık noktasında artık tamamıyla
negatif fiyatlamalar yapabiliyoruz. Burada otoriteden üretici ve ihracatçıya yapmış olduğu
ihracat payı doğrultusunda verilebilecek her türlü teşvike ihtiyacımız var.” dedi.

2024’TE İHRACAT HEDEFİ 14 MİLYAR DOLAR

2024 yılında ihracat hedefinin 14 milyar dolar olduğunu vurgulayan Taycı, İHBİR tarafında
ise 4 milyar dolarlık bir hedef belirlediklerini duyurdu. 2023 yılında birçok faaliyete imza
attıklarını, 2024 yılında da ihracatta yeni rekorlar kırmak için gerekli destek ve teşviklerle
ticaret heyetleri, fuarlar, satın alma heyetleri, sektörel ziyaretler gibi birçok organizasyon
gerçekleştireceklerini duyurdu.

HEDEF PAZARLAR AMERİKA, AFRİKA VE UZAK DOĞU

Amerika ve Afrika kıtası başta olmak üzere Uzak Doğu pazarlarına odaklanacaklarını belirten
Taycı, 2023 yılında yaşanan deprem, küresel gıda enflasyonu ve korumacılık kararlarına
rağmen yılı rekor bir artışla tamamladıklarını kaydetti. Taycı sözlerini şöyle sürdürdü;
“İHBİR olarak 2024 yılında tüm üyelerimizle birlikte, bavullarımız sürekli hazır vaziyette,
ürün sattığımız her kıtaya olabildiğince çok görüşme ve ziyaret faaliyetleri noktasında karar
aldık.”